Abdullah-i Ensâri
Abdullah-i Ensârî, seyhülislâm idi. Hanbelî mezhebinin büyük âlimlerinden olup, çok yüksek bir velî idi. Kerâmetleri pek çoktur. Vâzlarinda Ehl-i sünneti müdâfaa eder, mezhebsizlik ve bid'atlerin kötülügünü anlatirdi. Allahü teâlâya kavusmak yolunda yürümek isteyenlerin, evliyâya ve hakîkî din âlimlerine çok bagli olmasini isterdi. Bu yolda ilerleten vâsitalarin, onlara olan tam muhabbet ve baglilik odugunu söylerdi. O büyüklere dil uzatanlarin zavalliliklarini her defâsinda ifâde eder ve söyle buyururdu:
"Yâ Rabbî! Dostlarini öyle yaptin ki, onlari taniyan sana kavusuyor ve sana kavusmayan onlari taniyamiyor."
"Yâ Rabbî! Her kimi felâkete düsürmek istersen, onu dostlarinin, evliyânin ve gerçek Islâm âlimlerinin üzerine atarsin."
Abdullah-i Ensârî hazretleri buyurdu ki:
"Öyle zaman olur ki, Allahü teâlâ bir kulunu ibâdetleri ile mesgûl eyler. O ibâdetler, o kulun azitmasina sebeb olur. Yâni kibir ve ucba kapilmasina yol açar. Yine öyle zaman olur ki, o kulunu bir ise, bir günâha düsürür. O günâhi sebebiyle kul o kadar üzülür ki, bu üzülmesi o kimsenin hidâyetine sebeb olur. Hâline bakip gafletten uyanir. Tövbe ve istigfâr eder. Bu her iki durumda da atilgan olmamalidir. Allahü teâlâ, cesâret ve atilganlikla günâh isleyip de; "O bizi affeder." diyen kullarini sevmez. Günâhlari küçük görmekten daha zararli bir sey yoktur. Günâhlarin küçüklügünü degil de, kimin koydugu yasaklari çignemekte oldugunu düsünüp, hayâ etmelidir."
"Hak teâlânin sevdiklerinin yolunda olmak ile dünyaya kiymet vermek, dünyâya düskün olmak, bir arada bulunmaz. Bu yolda bulunan bir kimsenin kalbinde, dünyânin zerre kadar kiymeti bulunursa, yagdan kil çikmasi gibi, kolayca bu yoldan çikar. Allahü teâlânin dostlari, dünyâya hiç kiymet vermezler, onun için gam yemezler. Bütün dünyâyi bir lokma hâline getirip, bir velînin agzina koysan, israf olmaz. Gerçek israf, bir seyi Allahü teâlânin rizâsina aykiri olarak sarfetmektir. Allahü teâlâ, dünyâyi eliniz ile terketmeyi degil, kalbiniz ile terketmeyi ister ve begenir."
"Dünyâ ne demektir biliyor musunuz? Gönlüne gelen ve seni Allahü teâlâdan uzaklastiran her sey dünyâ demektir. Seni O'ndan baska bir sey ile mesgûl eden her sey de fitnedir. Bu kisa ömrü, Allahü teâlâdan uzaklastiran seylere yaklasmakla geçiren, O'ndan baska seylerle mesgûl olan kimse, âhiretini harâb etmis olur. Bu ise, akil sâhiblerinin yapacagi sey degildir."
"Nefsiniz sizi uygun olmayan seylerle mesgûl etmeden evvel, siz nefsinizi hayirli seylerle mesgûl ediniz."